بیسفنول آ (BPA) چیست؟
بیسفنول آ(BPA) دشمن سلامتی
بیسفنول آ (BPA) چیست؟ در محیط زندگی ما مواد شیمیایی وجود دارند که عدم آشنایی با آن‌ها و یا روش‌های مقابله با این مواد، سلامت انسان‌ها را به خطر می اندازد و موجب ابتلا به انواع بیماری‌ها می‌شود. برخی از این مواد شیمیایی با تأثیرگذاری روی هورمون‌ها یا شبیه‌سازی خود به هورمون‌های بدن انسان می‌توانند مشکلاتی را برای دستگاه‌ها و عملکردهای اصلی بدن به وجود آورند و فرد را به بیماری مبتلا کنند. بیسفنول آ در جایگاه نخست فهرست مواد شیمیایی مختل کننده کارکرد غدد درون ریز بدن قرار می‌گیرد. بیسفنول آ که معمولاً در مواد پلاستیکی یافت می‌شود با شبیه ساختن خود به هورمون استروژن در سیستم بدن مشکل به وجود می‌آورد.
بیسفنول آ (BPA) چیست؟
بیسفنول آ که با نام اختصاری BPA هم شناخته می‌شود همان ماده نشکن و شفافی است که برای تهیه پلاستیک پلی کربنات مصرف می‌شود و در ساختن پستونک، شیشه شیر، بطری آب ورزشکاران، ظروف کنسرو، رزین‌های با دوام اپوکسی، بطری نوشابه، مواد پرکننده دندان، بسته‌بندی مواد غذایی و بسیاری از وسایل ورزشی و پزشکی به کار می‌رود. بیسفنول آ حتی به میزان کم هم خطرناک است، تا جایی که در بسیاری از کشورها استفاده از آن برای محصولات کودکان ممنوع شده است.
نگرانی در مورد مواجهه با این ماده وقتی بیشتر می‌شود که بدانیم این ماده در دوران بارداری از جفت هم عبور کرده و می‌تواند در تکامل جنین اختلال ایجاد کند حتی بعد از تولد هم به دلیل نابالغ بودن سیستم سم‌زدایی بدن کودک، امکان دفع مطلوب دارو و سموم از بدن او بسیار مشکل و حتی غیر ممکن است. مغز کودکان نیز در حال تکامل بوده و نسبت به آسیب حساس است و بیسفنول آ می‌تواند با تأثیر بر آن بر روی توانایی ذهنی، رفتارهای اجتماعی، باروری و ابتلا به بیماری‌هایی که سال‌های بعد بروز می کنند، تأثیر بگذارد. بنابراین به جاست هنگام تولید لوازم نوزاد به ترکیبات و مواد به کار رفته در آن‌ها توجه ویژه شود.
برخی اختلالات ناشی از بیسفنول آ:
· تغییرات رفتاری: پیش فعالی، افزایش خشونت، تغییر در پاسخ به محرک‌های دردناک و ترسناک، اختلال در یادگیری، تغییر در رفتارهای جنسی، کاهش رفتارهای مادرانه و افزایش احتمال اعتیاد.
· دیابت، چاقی و افزایش قند خون.
· افزایش فشار خون و بیماری‌های قلبی عروقی.
· بلوغ زودرس و اختلالات هورمونی.
· سندروم داون(منگولیسم).
· بیماری‌های ناباروری: کاهش شمارش اسپرم و کاهش هورمون تستوسترون در مردان، سقط جنین و تخمدان‌های حاوی کیست‌های متعدد در زنان.
· سرطان سینه.
· بیماری‌ها و سرطان پروستات.
· به هم خوردن عملکرد سیستم ایمنی و تنفسی(آسم و آلرژی).
· کاهش سطح آنزیم‌های آنتی اکسیدان.
· آسیب مغزی: این ماده تأثیرات مهم استروژن بر روی تکامل مغز را بر هم می‌زند و باعث اختلال حافظه و یادگیری می‌شود.
در این بین از خطراتی که این ماده بر محیط زیست می گذارد نباید غافل شد. بیسفنول آ یک آلاینده محیطی است و با تثبیت نیتروژن در ریشه بعضی گیاهان تداخل کرده و بر روی چرخه محیط زیست تأثیر می‌گذارد.
وجود گسترده آن باعث شده که به یک آلاینده مهم تبدیل شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد بیسفنول آ در غلظت کم نیز به سایر موجودات زنده در طولانی مدت آسیب می‌رساند. متأسفانه این ماده در فاضلاب‌های شهری نیز وجود دارد.
بیسفنول آ (BPA) چیست؟
با این توضیحات نکاتی را برای کاهش ورود آن به بدن باید رعایت کرد:
· هنگام خرید لوازم پلاستیک کودک مانند بطری شیر، پستونک، دندان گیر، قاشق، ظروف غذا، اسباب بازی و … حتماً توجه کنید که پلاستیک آن فاقد بیسفنول آ بوده به بیان دیگر لوازم پلاستیکی نوزاد را فقط از مارک‌هایی بخرید که بر روی بسته بندی آن‌ها علامت BPA free با بدون بیسفنول آ درج شده است. حتی المقدور اسباب‌بازی‌های غیر پلاستیکی(پارچه‌ای و چوبی)بخرید.
· از نگهداری مواد اسیدی در بطری‌های پلاستیکی خودداری کنید، بهترین ظروف برای نگهداری آبلیمو، آبغوره و ترشیجات، ظروف و بطری‌های شیشه ای است.فریز کردن این ظروف پلاستیکی
· خطرناک است و تأثیرات منفی روی محتویات آن‌ها دارد. فقط ظروفی که روی آن‌ها بی‌خطر بودن در دمای فریز ذکر شده‌است را می توان در فریزر گذاشت.
· ظروف یا روکش‌های پلاستیکی را داخل مایکروفر نگذارید، مگر آن‌که روی آن‌ها علامت استفاده در مایکروفر مجاز است، ثبت شده باشد.
· با توجه به وجود بیسفنول آ در قوطی‌های کنسرو، مصرف خوراکی‌های کنسرو شده را کاهش داده و یا کلاً قطع کنید.
· از مصرف غذا و نوشیدنی گرم در ظروف پلاستیکی خودداری کرده و تا حد امکان برای نگهداری غذا و نوشیدنی از ظروف شیشه ای، چینی، سرامیکی و استیل استفاده کنید، به خصوص اگر گرم باشند.
· بهتر است هر 6 ماه ظروف پلاستیکی را تعویض کرده و هرگاه ظروف پلاستیکی غذا رنگ گرفته و یا خراشیده شد، دیگر از آن‌ها استفاده نکنید.بسیاری از مردم بطری‌های آب معدنی را با این دیدگاه می خرند که آب این بطری‌ها را سالم‌تر از آب لوله‌کشی می‌دانند، برخی پژوهشگران معتقدند آب موجود در بسیاری از این بطری‌ها به دلیل در معرض نور بودن و آزاد شدن مواد سمی بطری، شرایط استاندارد را ندارند.
· روی برگه‌های رسید چاپی(رسیدهای عابر بانک‌ها، دستگاه‌های خرید، فاکتور فروشگاه‌ها و …) پودری وجود دارد که یک هزارم وزن کل کاغذ را داشته و بیسفنول آ آزاد می کند و به محض تماس با پوست جذب بدن می‌شود. بنابراین به زنان باردار توصیه می‌شود تا جای ممکن از دست زدن به این نوع رسیدها خودداری کنند.
· از قرار دادن ظروف پلاستیکی در ماشین ظرف‌شویی اجتناب کنید مگر ظروفی که روی آن‌ها قرار دادن در ماشین ظرف‌شویی مجاز دانسته شده است.
. استفاده مکرر از جعبه‌های پلاستیکی شفاف مواد غذایی بسیار زیان‌بار است چرا که در اثر شستشو و استفاده مجدد، ترکیبات سمی آزاد می کنند.
خطر پلاستیک‌ها بسیار جدی تر از تصور ماست و با توجه به ارزان‌تر بودن هزینه‌های پیشگیری نسبت به درمان، استفاده از پلاستیک و ظروف یک‌بار مصرف را به حداقل برسانید.
با توجه به نگرانی‌های زیست محیطی و بهداشتی، تلاش‌ها برای ایجاد یک زندگی بدون پلاستیک در سراسر جهان شدت گرفته است
منبع: http://greenstart.ir